Τι παίζει στο Eurozine, στο Walrus, στο IndeX on Censorship και στο New York Times Magazine και άλλα ενδιαφέροντα από τα περιοδικά του κόσμου, έντυπα και online.
* * *
Ο Martin Simecka και ο Laszlo Rajk είναι γόνοι παλιών κομμουνιστών που υπέστησαν διωγμούς απ' τα καθεστώτα που είχαν αρχικά στηρίξει. Οι δυο τους, που ήταν και παραμένουν διαφωνούντες, συζητούν με τη δημοσιογράφο Eva Karadi για τον παλιό, τον νέο, τον ανατολικό και τον δυτικό Κομμουνισμό, για τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε ιστορικά την Ανατολική Ευρώπη αυτής της περιόδου, καθώς και τη σημερινή κατάσταση στην διασπασμένη ευρωπαϊκή αριστερά. Διαβάζοντας, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο ενδιαφέρον έχουν οι ιστορίες και οι απόψεις όσων έζησαν πραγματικά πίσω από το παραπέτασμα σε σχέση με τις βαρετές και παρωχημένες πολιτικολογίες όσων το εβλεπαν απ' έξω.
Σε ένα άρθρο του (απ' το σουηδικό περιοδικό Fronesis), ο Magnus Ryner θυμάται τον "Τρίτο Δρόμο" που θα πάντρευε τις πολιτικές του Σοσιαλισμού με τις πρακτικές της ελεύθερης αγοράς και αναλύει τους λόγους που η Ευρώπη βυθίστηκε στη δίνη της κρίσης όταν προσπάθησε να εντάξει το αμερικάνικο μοντέλο ανάπτυξης στη δική της κοινωνική πραγματικότητα. Πολύ εμπεριστατωμένη διερεύνηση και σχετικά κατανοητή παρά το ότι θέτει πάρα πολλά ζητήματα για να αρκεί μια απλή ανάγνωση. Σε παρόμοια επίκαιρα οικονομικά μονοπάτια βαδίζει κι ο εσθονός ακαδημαϊκός Rein Müllerson που (στο εσθονικό περιοδικό Vikerkaar) εξετάζει την ανοδική πορεία της Κίνας προς το να γίνει η πρώτη οικονομική υπερδύναμη του πλανήτη, τις αποχρώσεις του ανταγωνισμού της με τις ΗΠΑ και τις πολιτιστικές προεκτάσεις που μπορεί να έχει μια πιθανή επιτυχία του σύγχρονου κινέζικου καπιταλιστικού μοντέλου. Όσα χρειάζεται να ξέρει κανείς για τον γίγαντα που περνά το ποτάμι βότσαλο-βότσαλο για να μην πνιγεί, όπως είχε πει κάποτε κι ο Deng Xiaoping.
Μια εκτενής συνέντευξη του David Drummond της Google στην Rebecca MacKinnon φέρνει στο φως το σκεπτικό της κατά την αποδοχή των περιοριστικών όρων της Κίνας για τη συνεργασία τους στο Google.cn, αλλά και τις προθέσεις της στο πώς θ' αντιμετωπίσει το κύμα λογοκρισίας που μοιάζει να έρχεται σε ολον τον κόσμο όσο οι αρχές και οι κυβερνήσεις κατακτούν τη γνώση γύρω απ' το τι είναι ίντερνετ. Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η προσέγγιση με την οποία προωθούν το θέμα του ελεύθερου ίντερνετ στις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας, ως ζήτημα ελεύθερου εμπορίου που κινδυνεύει από πιθανή απώλεια της εμπιστοσύνης των χρηστών.
Σε ένα άρθρο τους που μοιάζει να καθρεφτίζει τα λόγια του Evgeny Morozov, οι συνεργάτες του OpenNet Initiative, Ron Deibert και Rafal Rohozinski, κάνουν έναν απολογισμό του κυβερνοπολέμου μεταξύ ακτιβιστών και κυβερνήσεων. Απ' ότι φαίνεται οι λογοκριτές δεν αρκούνται πια στο να χτίζουν ψηφιακά τείχη (σαν εκείνο της Κίνας), αλλά χρησιμοποιούν κάθε εργαλείο που χρησιμοποιούν κι οι αντιπαλοί τους σε μια νέα μορφή σαμποτάζ και αντικατασκοπείας. Σε ένα άλλο άρθρο, που στην έντυπη έκδοση το βρίσκει κανείς σε πιο εκτενή μορφή, ο παλιός αρχισυντάκτης του περιοδικού, Michael Scammell, αναπολεί το πώς γεννήθηκε το INDEX on Censorship, με αφορμή την ανοιχτή επιστολή δύο σοβιετικών πολιτών και διαφωνούντων υπό την απειλή δίωξης, του Pavel Litvinov και της Larisa Bogoraz. Classic!
Έχει πάντα ενδιαφέρον, το πώς βλέπουν οι άνθρωποι ενός μακρινού μέρους τον έξω κόσμο. Ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον έχει το πώς τον βλέπουν οι καναδοί! Στο τελευταίο Walrus βρίσκει κανείς ένα πολύ καλογραμμένο, απολαυστικό κείμενο της Kaitlin Fontana για τη σύντομη περίοδο που έζησε ως κάτοικος της Νέας Υόρκης, εργαζόμενη σε μουσικό περιοδικό. Σε ένα μακροσκελές οικολογικό οδοιπορικό ανά την Ευρώπη, ο Chris Turner βρίσκει τις πόλεις εκείνες που ανεβάζουν τον πήχη στην ποιότητα ζωής με τις φιλικές προς το περιβάλλον πολιτικές τους και τις καινοτομίες στην αστική ανάπτυξη και τις μαζικές εταφορές. Περνά λίγο καιρό εκεί, μιλά με πρόσωπα κλειδιά και δίνει παραδείγματα που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν κι οι υπόλοιποι. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ευρώπη, μετά από πολύ καιρό, σταματά να είναι ο μουσειακός προορισμός για λάτρεις της ιστορίας, της φιλοσοφίας και της τέχνης και γίνεται καζάνι όπου βράζουν καινούργιες ιδέες αντιμετώπισης του μεγαλύτερου προβλήματος του 21ου αιώνα. Της εναρμόνισης του αστικού τρόπου ζωής με τα στοιχεία της φύσης.
Ο Paul Bloom, καθηγητης ψυχολογίας στο Yale, μιλά για την εκτεταμένη έρευνα γύρω απ' την ηθική των βρεφών και την όποια έμφυτη κριτική τους ικανότητα να ξεχωρίζουν το καλό απ' το κακό. Τα ευρήματα τέτοιων ερευνών μοιάζουν πάντα πολύ ενδιαφέροντα και προσθέτουν πολλά κομμάτια στο παζλ της ανθρώπινης ύπαρξης, από βιολογικής αλλά και ψυχολογικής σκοπιάς. Όταν όμως περνούν στη σφαίρα του εκλαϊκευμένου και τροφοδοτούν συζητήσεις μεταξύ θεϊστών και αθεϊστών, ο έλεγχος χάνεται και η οπτική διαστρεβλώνεται με απλοϊκότητες και υποθέσεις.
Μετά τον ολέθριο σεισμό του 2008 στην περιοχή του Σιτσουάν της Κίνας, η αποδεκατισμένη τοπική κοινωνία έπρεπε να βρει έναν τρόπο να ανοδιοργανωθεί. Ο Broook Larmer μιλά για τα συνοικέσια μεταξύ των χήρων του σεισμού με σκοπό να γίνουν νέες οικογένειες απ' τα ερείπια, οι πληγέντες να βρουν παρηγοριά και στήριξη κι έτσι η ζωή στον τόπο να συνεχιστεί όπως πριν. Μόνο οι κινέζοι θα μπορούσαν να κάνουν κάτι τέτοιο τόσο άμεσα και δεν ξέρω αν ο τελείως διαφορετικός ρόλος που παίζει η θρησκεία τους στη ζωή τους έχει να κάνει μ' αυτήν την ευκολία. Πάντως, αυτό είναι κάτι που αναφέρεται και στο άρθρο που λίνκαρα παραπάνω, εκείνο του Rein Müllerson απ' το Eurozine, για το πέρασμα της Κίνας σε έναν ιδιαίτερο τύπο καπιταλισμού.
Δύσκολοι καιροί για δημοσιογράφους κι εκδότες. Ο Andrew Rice μιλά για τους ανθρώπους που πειραματίζονται με διαφόρων ειδών μοντέλα ιντερνετικού Τύπου που μπορούν να επιτύχουν οικονομική ανεξαρτησία και καλή δημοσιογραφία και να επαναλάβουν την επιτυχία που είχαν κάποιες καινοτόμες ιδέες στην ιστορία των εντύπων. Η περίπτωση του Sam Apple και των Faster Times εξετάζεται από πιο κοντά, με όχι και τόσο ελπιδοφόρα συμπεράσματα.
Καλή βόλτα!
